Deprem Konusunda Çocuklarımızla Nasıl İletişim Kurmalıyız?

Deprem dış dünyadan gelen ve iç dünyada da sarsıntılara yol açabilecek bir felakettir. Öncelikle çocuklarımızla bu felaket karşısında net bir planımız olmalı ve onlarla deprem hakkında açık iletişim kurmalıyız.

Çocuklarda Travma Sonrası Görülen Belirtiler

• Korku, özellikle gece veya ebeveyn uzaktaysa
• Normalden daha fazla ilgi ihtiyacı
• Normalden daha çocuksu hareketler
• Uyumada güçlük ve kabuslar
• Yatağını ıslatmak
• Normalden daha huysuz olma
• Öfke patlamaları
• Olaylara daha çok ağlayarak tepki vermek
• Akademik başarının normalin altında kalması.

Deprem konusunda çocuklarımızla nasıl iletişim kurmalıyız?

• Bebekleri annelerinin yanında sıcak, güvenli ve gürültüsüz bir ortamda tutmak ilk öncelik. Kriz sonrasında düzenli beslenmeleri ve sakin ve yumuşak bir sesle konuşulmalarına ihtiyaç duyarlar.
• Çocuklar durumun geçtiğinden ve artık güvende olduklarından emin olmayabilir ve bu durumun hatırlatılmasına ihtiyaç duyabilirler. Çocuğun ve ailenizin güvende oldukları ve korunacakları güvencesini verin.
• Konuşun ve dinleyin. Ne olduğu, aile bireylerinin nasıl hissettiği, birbirinizden hangi desteğe ihtiyaç duyduğunuz hakkında.
• Dürüst ve açık olun. Çocuklar için bilinmezlik, gerçeklerden daha korkutucudur.
• Aile olarak bir şeyler yapın, eğlence ve rahatlama için zaman ayırın.
• Çocukların nasıl hissettiklerini ifade etmelerine izin verin. Çocuklarla süreci konuşurken, duygularını isimlendirmek sürecin anlaşılmasına oldukça yardımcı olur. Örneğin ‘’Bugün deprem oldu. Yemek yiyorduk. Biraz sallandık. Korktun. Şimdi geçti. Ben yanındayım ve güvendeyiz.’’
• Çocuklara fazladan zaman ayırmak önemlidir. Bazen yaşanılan olayla ilgili sorumlu hissedebilirler, böyle bir tereddütleri varsa sorumlu olmadıkları ifade edilmelidir.
• Çocukların sorularını sormaları için zaman ve ortam yaratın. Fakat burada önemli nokta; fazla bilgi ile çocuğu boğmamalı, sorularına doğru ama çok korkutucu olabilecek ayrıntıları barındırmayan yanıtlar verilmeli. Yaşına uygun kavramları kullanarak açıklamalar yapmak ve çocuğun sorduğu kadarını yanıtlamak yeterlidir.
• Çocuklar aynı soruları tekrar tekrar sorabilirler. Bu aslında çocuğun duygu durumunu düzenlemeye çalıştığını, kendini sakinleştirecek bir güvence ihtiyacı olduğu mesajını verir. Bıkmadan usanmadan yanıtlamak ve açıklamak çocuğu rahatlatacaktır.
• Çocuklarla bolca temas halinde olmak, onlara sarılmak, dokunmak, şefkat göstermek çok önemlidir. Ebeveynin güvenli ve sevgi dolu kolları hangi çocuğa iyi gelmez ki?
• Aile içindeki rolleri açık ve net tutun. Üzgün ebeveynlerine destek olmaya çalışsalar da çocuğunuzun uzun süre fazla sorumluluk almasına izin vermeyin. Travma sonrası aşırı koruyucu olmamak da oldukça önemlidir.
• Eğer bir süreliğine bir şeyleri yapamazlarsa, okula girmek, evde yardım etmek gibi anlamaya çalışın ancak bunların nasıl üstesinden gelecekleri hakkında konuşun.
• Ebeveynlerin kendi duygu durumlarını düzenlemeleri oldukça önemli. Unutmayın çocuklar sözler kadar anne, baba, öğretmen gibi güvendikleri kişilerin davranışlarına dikkat eder ve etkilenirler. O nedenle kendi davranışlarınıza ve kaygılarınıza dikkat edin.
• Çocukların yanlarında korkutucu ve yaşlarına uygun olmayan detaylar paylaşmaktan kaçınılmalıdır. Çocuklar siz konuşurken sizi duymuyormuş, sizle ilgilenmiyormuş gibi gözükseler de aslında mutlaka sizi işitiyor ve etraflarında olanı fark ediyorlardır.
• Çocuklarla, yaşanan olaylar ve süreç hakkında ne hissettikleri, konu hakkında ne düşündükleri konuşulabilir.
• Kimi çocuk düşüncelerini sözlü ifade ederken, kimi resimleriyle, kimi oyunlarıyla, kimi rüyaları, kabuslarıyla ifade eder ve dışa vurur. Bu süreçte çocukların yakından takip edilmesi önemlidir. Çocuğun oyunda kullandığı oyuncaklar, tekrar eden oyunlar ve çizimler, kullandığı renkler, tekrarlayan rüyalar çocuğun iç dünyasına dair ipuçları verecektir. Çocuklarda en iyi tedavi oyundur. Çocukların dirençlerini arttırır, baş etme düzeneklerini geliştirir. Ellbette Çocuklar oynayarak iyileşir, oynamalarına imkan sağlanmalı.